"Эн Эй Пи Групп" ХХК-ийн захирал, ахлах архитектор М.Уянга: "100 ЖИЛИЙН ТҮҮХТЭЙ КОМПАНИ БОЛГОНО ГЭЖ БОДООД Л КОМПАНИ БАЙГУУЛСАН."
- Юуны өмнө танай хамт олонд 10 жилийн ойн баярын мэнд хүргэе. Анх “ЭН ЭЙ ПИ ГРУПП”-ийг үүсгэн байгуулсан түүх, дурсамжаасаа хуваалцахгүй юу?
- Та бүхэнд баярлалаа. Компаниа үүсгэн байгуулсан түүх маань бага залуу насны мөрөөдлөөр л эхлүүлсэн гэх үү дээ. Мөрөөдөлдөө хүрэхэд ямар зорилго, зорилтууд тавих, ямар эрсдэлтэй байх гээд энэ талаар огт бодож үзэлгүйгээр эхлүүлсэн байдаг юм, одоо эргээд харахад. Тухайн үед би барилга угсралтын “Баярсконстракшн” ХХК-д архитектор, захирлын туслахаар ажилладаг байлаа. Ажлын хажуугаар албан бус, хувийн шугамаар жижиг барилгуудын зургийн захиалга цөөнгүй ирдэг байсан юм. Тэр үеэс л компани байгуулж ажиллах санаа төрж, дэлхийн барилгын зураг төслийн алдартай компаниудыг судалж эхэлсэн.
Ингээд харахад өв залгамжлагдан ирсэн компаниуд 100 орчим жилийн түүхтэй дэлхийд танигдан хөгжиж чадсан байсан. Аав, ах гээд гэр бүлийнхэн маань бүгд надтай ижил архитектор мэргэжилтэй учраас ер нь зориглоод үзье гэж шийдсэн. 100 жилийн түүхтэй компани болгоно гэж бодоод л анх компаниа байгуулсан нь энэ. Ингээд сарын 300,000 төгрөгөөр оффисийн жижиг өрөө түрээсэлж, энэ тухайгаа аавдаа хэлсэн. Тэр үед аав маань “Энэ ер нь чадах болов уу?” гэсэн харцаар над руу харж байснаа миний өрөөг очиж үзсэн. Маргааш нь “Мишээл экспо” руу хамт очиж дөрвөн ширээ, дөрвөн сандал 1,500,000 төгрөгөөр авч өгч байлаа. Энэ бол манай компанийн хамгийн анхны хөрөнгө оруулалт байсан юм.
- Таны ажлын нэг өдрөөр айлчилбал, өнөөдрийн амжуулсан ажил, төлөвлөгдсөн ажлынхаа талаар?
- Долоо хоногийн гарагууддаа хийх ажлуудаа хуваарилдаг. Жишээлбэл, Даваа гарагт дотоод шуурхай хурал, төслүүд дээрээ ИТА буюу багийнхантайгаа ажиллах, Мягмар, Пүрэв гарагт захиалагч, хөрөнгө оруулагч талуудтай уулзалт зохион байгуулах гэх мэт. Аль болох хуваарийнхаа дагуу төлөвлөгөөгөө гаргаж, түүнийгээ мөрдөж ажиллахыг хичээдэг. Гэвч гаргасан төлөвлөгөөнийхөө дагуу ажиллахад нэлээд хүндрэлтэй байдаг. Төрийн байгууллагуудын уулзалт, хурлууд урьдчилж мэдэгдэлгүйгээр гэнэт болох нь олонтаа тохиолддог учраас тэр болгонд нь бэлэн байх шаардлага тулгардаг.
Ер нь ихэнх цагийг төслүүд дээрээ буюу багийнхантайгаа ажиллаж өнгөрүүлдэг дээ. Өглөө ажил дээрээ ирээд яаралтай хариу өгөх, шийдэл гаргах ажлуудаа эхэлж хийгээд, дараа нь төслүүд дээрээ ажилладаг. Зарим өдрүүдэд барилгын ажлын талбайд очиж багагүй цаг зарцуулах үе ч бий. Өнөөдрийн хувьд ажлын хуваарийнхаа дагуу компанийнхаа баримт бичиг, зураг төслийг хянах, боловсруулах ажилтай тул үүнтэй холбоотой Зочид буудлын барилгын ажлын зургийг хянах, батлах, боловсруулах, хянах журам болон бичиг баримтууд дээр ажиллана.
- Эргэн тойрон залуу мэргэжилтнүүдээр баг, хамт олноо бүрдүүлжээ. Та бүхний бусдаас ялгарах онцлог, давуу тал юу вэ?
- Тийм ээ. Залуу болон ахмад туршлагатай архитектор, инженерүүдтэйгээ хамтарч, уялдаа холбоотойгоор ажиллаж чаддаг нь манай компанийн гол онцлог. Өдөр тутмын, байнгын ажлыг гүйцэтгэдэг багийнхан маань дандаа залуучууд. Миний бахархал бол баг, хамт олон минь. Бүгдээрээ их сургуулиа төгсөөд энэ компаниас ажил амьдралын гараагаа эхэлсэн. Байгууллагадаа ёс зүй, сахилга батыг хэвшүүлж, бусдад үлгэр дуурайл үзүүлж, манлайлахыг хичээж ажилладаг. Миний баримталдаг үзэл баримтлал гэх үү дээ. Ер нь аливаа компаниудын дотоод соёл өөр өөр учраас сургуулиа дөнгөж төгссөн залуусыг ажилд авч, өөрийн арга барил, техникийг эхнээс нь зааж, зөвлөж сургаад компанийнхаа зорилго, бодлого алсын харааг тэдэнд ойлгуулж, нэг мөрөөдөл, тэмүүлэлтэйгээр ажиллахыг зорилгоо болгодог. Бид хийж бүтээж байгаа ажлаараа, байгууллагынхаа соёл, менежментээрээ “Залуу хүмүүс юу хийж чаддагийг харуулъя” л гэж зорьдог. Бид хэзээ ч залхуурдаггүй аливаа зүйлийг хойш тавьдаггүй, зураг төсөл буюу бүтээгдэхүүнээ захиалагч хөрөнгө оруулагчийнхаа хүсэл сонирхолд нийцүүлэхээс гадна бүтээн байгуулах ажил бүртээ хариуцлагатай хандаж, нэр төртэйгөөр ард нь гарахын төлөө ажилладаг.
- “ЭН ЭЙ ПИ ГРУПП”-ийн залуусын ард түшиг тулгуур болж байдаг ахмад болон туршлагатай архитектор, инженерүүдийн тухайд?
- Зөвлөхүүддээ маш их баярлаж, талархдаг. Манайх хот тосгоны хөгжлийн болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөө, барилга архитектур, бүтээц, халаалт агаар сэлгэлт, ус хангамжийн хэсгийн зураг төслийг өөрсдөө боловсруулж цахилгаан, холбооны зураг төслийг туслан гүйцэтгэгчтэй хамтран боловсруулж ажилладаг. Бидний өнөөгийн ололт амжилт бүхэн “ЭН ЭЙ ПИ ГРУПП”-ийн зөвлөхүүдтэй салшгүй холбоотой. Залгамж халаа болсон залуу үедээ өөрсдийн хуримтлуулсан туршлага, мэдлэг чадварыг харамгүй хуваалцаж, зааж сургадаг. Багийнхныхаа өмнөөс бүх зөвлөхүүддээ баярлаж, талархаж байдгаа дахин илэрхийлье.
- “ЭН ЭЙ ПИ ГРУПП”-ийн өнгөрсөн хугацаанд хийж бүтээсэн төсөл, бүтээн байгуулалтын ажлуудын талаар ярихгүй юу?
- 2007 оноос хойш орон сууц, олон нийтийн 100 гаруй барилга байгууламж, хот тосгоны хөгжлийн болон хэсэгчилсэн ерөнхий төлөвлөгөөний зураг төслийн ажлуудыг боловсруулсан. Төсөл нэг бүрийг өөрийн гэсэн онцлогтой, өвөрмөц шинэлэг байлгаж, шинийг илэрхийлж, хүний ая тухтай ажиллах, амьдрах орчныг бүрдүүлсэн эдийн засгийн үр өгөөжтэй байхаар төлөвлөж, боловсруулахыг хичээдэг. Мөн хэрэгжүүлсэн төсөл бүрээсээ суралцаж, баг хамт олноороо алхам бүртээ хөгжихийг зорьж ажилладаг. Бидний томоохон төслүүдээс дурдвал Эрүүл мэндийн яамны Цус сэлбэлт судлалын үндэсний төв, МУИС-ийн Е-номын сан, Олон улсын санхүүгийн төв, Пийс тауэр, “Макс өргөө” ХХК-ийн 220K, БОАЖЯ-ны Ногоон сургууль, “Алтан жолоо групп”-ийн Худалдаа үйлчилгээний “Сансар” хүнсний сүлжээ дэлгүүр гээд олон барилгууд бий. Эдийн засгийн өсөлттэй үед бидний хийж гүйцэтгэсэн ажлын 80 гаруй хувийг орон сууцны барилга эзэлж байсан. Үүнтэй холбоотойгоор төслүүд дунд олон орон сууцны барилгууд бий. Үүний нэг жишээ “Макс өргөө” ХХК-ийн 220K төсөл юм.
- Байгууллагадаа Олон улсын чанарын удирдлагын тогтолцоо ISO 9001:2008 стандартыг нэвтрүүлнэ гэдэг чамгүй амжилт. Хэрхэн нэвтрүүлж, хэрэгжүүлсэн талаар нь бусад байгууллагууд сонирхож байгаа байх.
- Бидний өнөөдрийн амжилтын гол үндэс нь энэ стандартыг нэвтрүүлсэн явдал гэж боддог. Бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээнийхээ чанарыг сайжруулж захиалагч, хөрөнгө оруулагчийн сэтгэл ханамж болон өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэн ажиллах нь “ЭН ЭЙ ПИ”-ийн стратеги зорилт, зорилго байсан. Энэхүү бодлогын хүрээнд зураг төсөл буюу бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээнийхээ чанарыг хэрэглэгч, захиалагч, хөрөнгө оруулагчийн шаардлагад нийцүүлж, байнга сайжруулан тогтвортой хөгжихийн тулд 2012 оноос Хот төлөвлөлт, барилгын зураг төсөл боловсруулах үйл ажиллагаандаа Олон улсын “Чанарын удирдлагын тогтолцоо”-ны ISO 9001:2008/MNS ISO 9001:2010 стандартыг нэвтрүүлэн хэрэгжүүлэх зорилт тавьж, 2014 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “Стандартчилал, хэмжилзүйн ҮНДЭСНИЙ ТӨВ”-өөс албан ёсоор “Чанарын удирдлагын тогтолцоо” ISO 9001:2008/MNS ISO 9001:2010 стандартын шаардлагын дагуу нэвтрүүлснийг баталгаажуулсан гэрчилгээгээ гардан авч байсан. Энэхүү стандартыг нэвтрүүлэх нь манай компанийн хувьд нэлээд цаг хугацаа, хичээл зүтгэл, багагүй хөрөнгө оруулалт шаардсан ажил байсан.
- Чанарын удирдлагын тогтолцоо ISO 9001:2008 стандартыг нэвтрүүлснээр танай үйл ажиллагаанд ямар ахиц дэвшил гарсан бол?
- “Чанарын удирдлагын тогтолцоо” MNS ISO 9001:2010 стандартыг нэвтрүүлснээр үйл ажиллагаа маань тодорхой дүрэм, журмаар зохицуулагдан байнгын дүн шинжилгээ, хяналт, сайжруулалт хийгдэж хэрэглэгч, захиалагч, хөрөнгө оруулагчийн шаардлагад нийцсэн чанартай зураг төслөөр ханган ажилласнаар тэдний сэтгэл ханамж дээшилсэн. Мөн компанийн менежмент, зураг төсөл боловсруулах үйл ажиллагаа, дотоод хяналт, хариуцлага, ажлын чанар сайжран барилга угсралтын үе шатанд гарч болзошгүй хүндрэлүүдээс урьдчилан сэргийлэх, цаг хугацаа хэмнэх, зохиогчийн хяналт хийх ажлын чанарт тодорхой ахиц дэвшил гарч байна.
- Ер нь аливаа зураг төслийн ажлыг чанартай, амжилттай гүйцэтгэх гол шалтгаан нь юу вэ?
- Зураг төслийн чанар олон зүйлээс шалтгаалдаг. Одоогоор манай захиалагч, хөрөнгө оруулагч, төсөл хэрэгжүүлэгч талууд 2-3 жилийн өмнөөс төсөлдөө бэлтгэж, судалгаа тооцоотойгоор хэдэн онд бэлтгэл ажлаа эхлүүлж зураг төслөө захиалах, барилга угсралтын ажлаа хэдэн онд эхлүүлээд дуусгах талаараа төлөвлөж ажилладаг нь цөөн байна. Зураг төслийн ихэнх байгууллагууд хэзээ, ямар зориулалтын, хэр зэрэг төвөгшилтэй барилга байгууламжийн зураг төслийн захиалга орж ирэхийг мэддэггүй. Ийм нөхцөлд чанартай бүтээл гаргахад хүндрэлтэй байдаг.
Заримдаа төслийн нэг багт хоёр ажил давхар гүйцэтгэх шаардлага гарна, эсвэл огт ажилгүй байх үе ч бий. Зах зээлийн ийм л тогтворгүй нөхцөлд бид ажиллаж байна шүү дээ. Зарим тохиолдолд өөрийн үзэл баримтлалаасаа ухарч, төслөө хүссэн хэмжээндээ гүйцэтгэж чадахгүй байх цаг үе бий. Гэхдээ ямар ч тохиолдолд боловсруулж буй зураг төслөө чанартай гүйцэтгэх нь бидний зарчим. Аливаа төслийг чанартай, амжилттай гүйцэтгэхэд хангалттай цаг хугацаа болон чадвартай, хурдтай, хариуцлагатай, сэтгэлтэй, санаа нэгтэй баг байхад болно гэж боддог.
- Таны мэргэжил учраас асуухгүй өнгөрч болохгүй нь. Заримдаа хотын гудамжаар явахад нэг хэв загварын, бүүдгэр барилгууд цөөнгүй тааралдах юм. Энэ талаарх таны бодол?
- Хот маань өдөр ирэх бүр өнгө төрхөө засаж, олон сайхан барилгууд баригдаж байна. Гэхдээ бид нэг тийм баригдмал сэтгэлгээгээр л барилгуудаа төлөвлөөд байна уу даа гэж бодогддог. Бид сэтгэхүйгээ тэрхүү хайрцаглаад байгаа “квадратаасаа” гаргаж, нэг л алхам урагшилчихвал таны хэлээд байгаа нэг хэв загварын бүүдгэр барилгуудаас салах болов уу. Гэхдээ олон зүйлээс шалтгаална. Барилгын салбарт зураг төсөл зохиогч, захиалагч, хөрөнгө оруулагч, гүйцэтгэгч талуудын хамтын хүч хөдөлмөрөөр бүтээн байгуулалтын ажлыг бий болгодог. Тийм ч учраас зарим тохиолдолд бид сайхан зүйл бодож төсөөлөөд бүтээлээ гаргалаа гэхэд хэрэгжүүлэх үе шатанд өөрсдийн хийсэн зураг төслөөр баригдсан барилгаа танихгүй байх нь цөөнгүй. Мөн өнөөдрийн байдлаар ихэнхдээ захиалагч, хөрөнгө оруулагчид нь барилга байгууламжийн архитектур уран сайхан, аюулгүй байдал, тав тух, ашиглалтаас илүү ашигтай талбай, ашиг орлогыг түрүүнд тавьж байна. Угсралтын үе шатанд гүйцэтгэгч нь чанаргүй гүйцэтгэж, захиалагч хөрөнгө оруулагч нь өөрсдийн дураар материал болон өнгө зохиомжийн шийдлийг сольдог гээд олон зүйлээс шалтгаалаад бүүдгэр барилгууд бий болдог болов уу.
- Улаанбаатар хотын архитектур, өнгө төрх ямар байх ёстой вэ? Таны бодлоор?
- Аливаа зүйлийг шүүмжлэх амархан санагддаг. Одоо байгаагаа хэрхэн сайжруулах талаар их боддог. Хотын төвийн хэдэн гол гудамж, замаа зэрэглэлээр нь ангилаад дагуух барилга байгууламжийнх нь давхар, өнгө төрх, хэлбэр хийцэд нь өндөр шаардлага тавиад, хотын өвөрмөц байдлыг илтгэх цөөн ч болов хэдэн гудамжтай байгаасай гэж хүсдэг. Тухайн гудамжнуудын өнгө төрх нь өөр өөрийн гэсэн архитектурын чуулга, (ансамбль, панарамо) дэлгэцтэй орчны тохижилт, зам талбай, явган болон авто замтайгаа уялдуулан төлөвлөсөн гээд хотын өнгө төрхийг илтгэсэн архитектурын орон зайн зохицол бүхий барилга байгууламжтай тийм гудамжуудтай байвал.
Мөн утааны асуудлыг жил бүр л ярьж байна. Хотод шилжин ирж байгаа иргэдийн ихэнх нь гэр хороололд суурьшиж байна шүү дээ. Хот руу чиглэсэн энэ их шилжилт хөдөлгөөнийг багасгах тал дээр бодлогоор зохицуулалт хийж, хөдөө орон нутаг, ядаж хөгжлийн тулгуур төв болсон аймгуудаа хөгжүүлэх хэрэгтэй. Нэгэнт хотод амьдарч байгаа нь үнэн учраас хотоо бүсчилж хуваагаад, тухайн бүсүүдэд байршил, үйлчилгээний хүртээмж зэргээс шалтгаалан татвар тогтоож, энэ хотод амьдарч хотын эдийн засаг, дэд бүтэц, зам тээвэр зэрэгт ачаалал нэмэгдүүлж байгаа учраас хотдоо татвар төлдөг болох ч юм уу. Гэр хорооллын суурьшлын бүс нэлээд тэлчихлээ. Эдгээр бүсийг цаашид тэлэхгүй байх хэрэгтэй. Тэлсэн ч дулаан, цэвэр, бохир усны инженерийн хангамжийн эх үүсвэрийг нь шийдвэрлэж байж газар олгох нь чухал. Ер нь гэр хорооллын суурьшлын бүсүүдэд нүүрс, мод зэрэг түлшний хэрэглээг багасгах, цахилгаан, сэргээгдэх эрчим хүч, хий газаар дулааны үүсвэрийг шийдэх гээд олон арга зам байгаа шүү дээ.
Багануур дүүрэгт гэхэд л их сургуулиудын хотхоны хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө хийгдээд батлагдсан байдаг. Энэ төлөвлөлтийнхөө дагуу хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө боловсруулж, их сургуулиудыг хэсэгчлэн үе шаттайгаар Багануур дүүрэгт шилжүүлэх арга хэмжээг авч эхэлбэл хотын ачаалал тодорхой түвшинд буурах болов уу. Энэ бүгдийг хэрэгжүүлэхэд их хэмжээний хөрөнгө оруулалтын асуудал тулгарна. Гэхдээ шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тооцоо, судалгаа, төлөвлөгөө бодлоготой байхад болохгүй зүйл байхгүй санагддаг.
- Улаанбаатараа “гоё” хот болгох “ЭН ЭЙ ПИ ГРУПП”-ийн залуусын мөрөөдөл, зорилгын тухай?
- Өөр өөрийн онцлогтой, архитектурын өвөрмөц зохиомжтой олон сайхан зураг, төслүүд дээр ажиллаж, улс орныхоо хөгжил, бүтээн байгуулалтын ажилд улам илүү бүтээлчээр оролцохыг хүсэж байна. Өөрсдийн санаачилгаар нийгэмд болон салбартаа тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэхэд идэвхтэй байж, нийгмийн хариуцлагынхаа хүрээнд сайн дурын ажилд бусад зураг төсөл зохиогч нараа уриалан, хамтран зохион байгуулах санаачилгыг эхлүүлнэ гэсэн мөрөөдөл бий. Залуучууд бид хийхгүй бол өөр хэн хийж, бүтээх вэ? Өнөөдөр өндөр ур чадвартай залуу архитекторууд, инженерүүд олон бий. Цаашид бид мэргэжлийн ур чадвараа хөгжүүлж, Монголын архитектор, инженерүүд Олон улсын түвшинд эн зэрэгцэж ажиллаж чадна гэдгийг батлан харуулахыг зорьж байна.
Зуу зуун жилийн түүхийг бичих та бүхний бүтээн байгуулалтын их үйлсэд улам өндөр амжилтыг хүсье.
Ярилцсан Б.Бурмаа